Bài học từ cây hoa anh đào và nhiều năm sau Washington trở thành Tổng thống Hoa Kỳ

 

Chân là sự thành thực, trung thực, chân thực, là sự ngay thẳng trong từng lời nói và hành động. Chân là một phẩm chất cao quý, nó là sự mài dũa nhân cách trong mọi hoàn cảnh cuộc sống, nó làm cho con người gần gũi với thế giới xung quanh và thấy cuộc sống trở nên thanh thản, tốt đẹp.

Sau đây, là câu chuyện về một cậu bé 6 tuổi đã dũng cảm thú tội, biết nói lời chân:

Washinton khoảng 6 tuổi đã chặt mất cây anh đào mà cha cậu yêu thích

Khi Washington khoảng 6 tuổi, cậu có một chiếc rìu nhỏ, cậu vô cùng yêu thích nó. Bởi tính hiếu động và nghịch ngợm ở cái tuổi đó mà cậu nảy ra một ý nghĩ chặt những cây trồng trong vườn, và rồi cậu thấy một cây anh đào xinh xắn và nhỏ bé mà cha cậu quý nhất.

Không ngần ngại, cậu bé tinh nghịch đã cầm chiếc rìu, ra sức bổ xuống một cây anh đào đang ra quả. Chỉ sau vài nhát rìu, cái cây đã bị sứt mẻ không ít, chẳng mấy chốc nữa có lẽ sẽ đổ xuống.

Khi phát hiện ra sự việc, cha cậu bé đã rất tức giận, vì đây là cây anh đào mà ông vô cùng yêu thích.

Ông đi tới để đối chất với cậu con trai: “Ai đã làm việc này vậy, con trai? Cha đã bỏ ra năm đồng vàng mua nó đấy”.

Trước sự tức giận thể hiện rõ rệt trên gương mặt người cha, cậu bé 6 tuổi run lên vì sợ. Cậu ngước lên nhìn khuôn mặt của cha mình ngay lúc này, chỉ thấy sự nghiêm nghị và phẫn nộ ở trong đó, hoàn toàn không có sự dịu dàng như thường ngày.

Im lặng trong giây lát, cúi mặt xuống và nói: “Thưa cha, con không thể nói dối cha được, cha biết mà! con đã chặt nó bằng cây rìu nhỏ của con. Cha ơi, con sai rồi!”.

Nghe thấy câu nói đầy bất ngờ từ cậu con trai, người cha hoàn toàn sững sờ. Ông không nghĩ một đứa trẻ 6 tuổi khi thấy cha mình tức giận như vậy lại không hề nghĩ cách chối tội, mà dũng cảm thừa nhận sai lầm của mình, còn khẳng định, “Con không thể nói dối cha được”.

Sự việc này cũng gây sốc cho ông không khác gì việc nghe tin cây anh đào mà ông yêu thích đang bị đốn hạ. Vì thế, ông đã đi đến bên cậu con trai của mình, ôm cậu bé vào lòng rồi nói: “Lại đây, con trai. Sự trung thực của con còn đáng giá gấp 1000 lần cây anh đào cơ”. 

Rồi ông vỗ về cậu và nói tiếp: “Dũng cảm nói ra điều mình đã làm sai là một việc khó, vì người ta thường sợ hãi bị trừng phạt hoặc bị mất mặt, nhưng dù bất cứ chuyện gì đi nữa, con hãy giữ cho mình sự trung thực đến tận cùng. Điều đó sẽ mang lại lợi ích lâu dài về sau cho con”.

Có lẽ câu chuyện này sẽ không được ai biết tới, nếu như nhiều năm sau, cậu bé không lớn lên và trở thành 1 trong những vị Tổng thống vĩ đại nhất Hoa Kỳ, Tổng thống George Washington (1732 – 1799) – vị Tổng thống đầu tiên của quốc gia này.

Nói lời chân, làm điều chân

Lão Tử giảng: ‘Tín ngôn bất mỹ, mỹ ngôn bất tín’. Ý tứ là: Lời nói thành thật thì không có văn phong che đậy sự giả dối, nhưng rất mộc mạc và thực tế; lời nói ngon ngọt vừa hay vừa dễ nghe, nhưng giả dối không chân thực. Nói và nghe đều quan trọng ở sự “thật”.

Ánh sáng trí tuệ của Lão Tử đã thắp sáng chân lý về đạo làm người. Trong “Đạo Đức Kinh” do ông để lại, từ ngữ và câu cú tỏa sáng trí tuệ của Lão Tử. Những câu mang phong cách hồi văn tu từ, thể hiện một cách xúc tích mối liên hệ bên trong giữa các sự vật, và thể hiện được cảnh giới đại đạo vô hình một cách tự nhiên. Cuốn sách “Đạo Đức Kinh” được cho rằng là nguồn gốc của biện pháp “hồi văn” chữ Hán, Lưu Hiệp của nhà Lương nói trong “Minh Thi” của “Văn Tâm Điêu Long” là: “Hồi văn sở hưng, tắc đạo nguyên vi thủy”. Ví dụ như câu: “Tín ngôn bất mỹ, mỹ ngôn bất tín” trong chương 81, “vi vô vi, sự vô sự, vị vô vị” trong chương 63.

Tín ngôn bất mỹ, mỹ ngôn bất tín. Thiện giả bất biện, biện giả bất thiện. Tri giả bất bác, bác giả bất tri

Câu này chủ yếu nói về trí tuệ thật của con người và Chân Đạo của đời người, hồi văn tạo được sự tương phản giữa độ nông và sâu, và tiến tới chân lý cuộc sống theo từng thứ lớp, từng cảnh giới khác nhau.

Tín ngôn bất mỹ, mỹ ngôn bất tín: Lời nói thành thật thì không có văn phong che đậy sự giả dối, nhưng rất chân chất và thực tế; lời nói ngon ngọt vừa hay vừa dễ nghe, nhưng giả dối không chân thực. Nói và nghe đều quan trọng ở sự “thật”.

Thiện giả bất biện, biện giả bất thiện: Người lương thiện không nói lời biện minh khéo léo, người xảo biện thì sẽ nói nhiều, mà nói nhiều chắc chắn sẽ nói sai, hoặc vô tình làm tổn thương người khác, có thể sẽ rước họa vào thân, thậm chí là tai họa mất mạng. Một chiêu quan trọng nhất trong biện luận chính là “lương thiện”.

Tri giả bất bác, bác giả bất tri: Người biết “đạo” hiểu được mục đích thực sự của cuộc đời là ‘phản bổn quy chân’, sẽ chuyên tâm một lòng, nhất tâm cầu Đạo, tu hành để hoàn thiện bản thân. Người có học thức uyên bác thì không hiểu mục đích của đời người, không biết nơi trở về của cuộc đời, tự hào về sự uyên bác của mình, ngược lại bị đi lạc trong biển học mênh mông bất tận, bỏ lỡ mất nơi chốn thực sự của cuộc đời. Mục đích cuối cùng của việc học là để tăng trưởng trí tuệ của cuộc đời, là để ngộ Đạo.

Tri bất tri, thượng hĩ; bất tri tri, bệnh dã

Biết rõ những gì mà mình không biết, chân thành và ngay thẳng, khiêm tốn nói rõ những thiếu sót của bản thân, đây mới là thượng đức. Không hoàn toàn biết nhưng lại miễn cưỡng cái không biết thành biết, có thể sẽ đảo ngược thị phi đúng sai đi vào con đường sai lầm, từ đó tạo ra những nguyên nhân của bệnh tật.

Đừng tiếc gì khi làm một điều nhỏ bé thật chân thành và chân thật. Chính những bước đi đầu tiên này sẽ định hướng cho con người trở nên tốt đẹp trong hiện tại và cả trong tương lai. Con người không mất đi điều gì trong phúc phận của mình. Khổ đau, mất mát chẳng qua do con người tạo nên, do sự giả dối mà đến.

Nguồn Vạn Điều Hay