Oán hận và tha thứ trong cuộc đời

Ai đã từng có hoặc giữ mãi những niềm oán hận trong tâm? Trong kiếp phù sinh này, hỏi ai chưa từng bị gạt dối, ai chưa từng chịu tổn thương?… Người ta đối xử tệ bạc, khinh ghét mình, nhục mạ mình, liệu có thể dễ dàng bỏ qua? Và rồi, để học cách rộng lượng, tha thứ có thực sự khó khăn đến thế không?

Bạn có bao giờ tự hỏi: Oán hận là gì?

Oán hận là từ Hán Việt, chỉ trạng thái cảm xúc căm thù và tức giận. Chữ hận (恨) gồm bộ tâm (⺖) và bộ cấn (艮). Bộ cấn có nghĩa là ngang ngạnh, cũng có nghĩa là kiên cố. Có thể hiểu, oán hận là cảm xúc rất ngoan cố, bám rễ rất sâu. Càng để lâu, người ta càng khó buông được nó.

Có một câu chuyện như thế này, thầy giáo chủ nhiệm ra một đề kiểm tra kỳ lạ cho học sinh. Ông yêu cầu tất cả học trò của mình về nhà viết tên những người mình vốn không thể tha thứ lên trên những củ khoai tây và cho vào túi nilon, viết rõ cả ngày tháng và lý do. Thầy cũng yêu cầu học trò mang theo chiếc túi đó mọi lúc, mọi nơi, ngay cả khi ngủ cũng phải đặt ở đầu giường.

Một thời gian sau, tất cả học sinh đều nhận ra rằng chiếc túi đó quả thực là một gánh nặng. Sinh hoạt cá nhân của họ đều gặp không ít trở ngại. Khi ăn, ngủ, vệ sinh, họ đều phải mang nó kè kè bên mình. Ngoài ra, ngày tháng trôi qua, những củ khoai tây để trong túi đã bắt đầu phân huỷ, thối hỏng, trở thành một loại chất nhầy nhụa, bốc mùi.

Lúc ấy, người thầy nọ ôn tồn giảng: “Các em thấy đấy, tâm oán hận sẽ tích tồn những thứ dơ bẩn trong lòng. Nếu mãi ôm giữ oán hận rồi chúng ta sẽ tự làm cho bản thân mình trở nên nhơ nhuốc đi”.

Con người ta sở dĩ ôm giữ những oán hận là bởi vì người ta truy cầu vào cái “tình” của con người. Khi không được đối xử tốt hay bị bạc đãi người ta sinh ra thất vọng, thất vọng càng lớn thì tức là truy cầu về cái “tình” ấy càng nhiều. Một khi bị rơi vào hoàn cảnh khốn cùng, thất vọng vì người khác không thông cảm, thậm chí còn vô tình vô nghĩa đến làm tổn thương thì thật không thể tha thứ. Cuối cùng tạo nên những gánh nặng trong tâm rất lớn rồi trở nên oán hận người khác.

Cái tâm oán hận tích tụ lâu ngày trở thành nghiệp lực rất lớn, biến con người trở thành người xấu, có những tâm ý lệch lạc, những hành vi sai trái,…Cuộc sống vì thế mà trở nên bất ổn, bệnh tật kéo đến dày vò thân thể lẫn tinh thần. Những hậu quả đó chẳng phải là rất lớn hay sao?

Tha thứ là liều thuốc quăng đi mọi gánh nặng trong tâm

Trong văn hoá cổ xưa có lưu truyền một câu chuyện, khi một con người chết đi linh hồn người đó phải qua âm tào địa phủ để được phán xử và định tội. Trước khi chuyển sinh, các linh hồn đều phải uống canh Mạnh Bà, xóa bỏ trí nhớ về những gì của kiếp trước để tiến nhập vào một kiếp khác.

Có phải chăng, cổ nhân thông qua câu chuyện trên muốn truyền tải thông điệp đến hậu thế rằng: “Con người sinh chẳng mang đến thứ gì, chết đi cũng chẳng mang theo thứ gì”. Bàn riêng về tâm oán hận thì càng không được nhớ về nó, phải quên nó đi. Nguyên lai là bởi hoàn toàn “quên đi” mới là cách để buông bỏ tâm oán hận. Sinh mệnh quá ngắn ngủi, tha thứ để oán hận mất đi, tựa như chưa từng xảy ra thì trong lòng mới thoải mái, rộng rãi.

Có câu “Nhân vô thập toàn“, con người không ai có thể mười phần hoàn hảo, ai cũng có lúc mắc sai lầm. Khi không thể bao dung và quên đi thù hận, bạn cũng đừng mong cầu nhận được sự tha thứ từ người khác. Có ai dám chắc cả đời mình không từng phạm lỗi không? Đời người có “luật nhân quả” quản thúc. Khi bạn sai lầm trong quá khứ thì dĩ nhiên bạn đang gieo ra một nhân xấu.

Đến một thời điểm đủ nhân duyên thì bạn phải gặt quả, bạn sẽ gặp được một người mà họ là tấm gương phản chiếu lại bạn của ngày xưa, họ soi chiếu cho bạn thấy bạn đã sai như thế nào và nhận lại những quả xấu mà mình đã gieo ra. Phải chăng khi tha thứ cho kẻ thù của mình cũng chính là bạn đang tự cởi sợi dây trói buộc trong lòng mình vậy.

Sợi dây vô hình ấy nếu không cởi bỏ sẽ ngày càng thít chặt lấy tâm hồn người ta, lâu ngày trở thành một thứ oán khí, uất hận, tạo thành thống khổ tinh thần và vô vàn bệnh tật. Cho nên mới nói, tha thứ cho người khác chính là tha thứ cho chính mình, tự cứu mạng mình và cho mình có cơ hội sống tốt hơn.

Phật gia dạy rằng, con người có nợ thì phải hoàn trả. Trong dòng lịch sử dài này, trong vòng luân hồi chuyển kiếp này, rất có thể vì chúng ta đã từng làm tổn thương người khác cho nên giờ đây người khác mới làm tổn thương lại mình. Cho nên, hãy coi như hoàn trả cho họ đi!

Cổ nhân có câu: “Tĩnh tọa thường tư kỷ quá, nhàn đàm mạc luận nhân phi” (Tạm dịch: Ngồi yên tĩnh thường suy xét lỗi mình, trò chuyện đừng nhắc lỗi người). Đây là cảnh giới chỉ có thể buông bỏ được oán hận trong lòng thì mới làm được.

Tha thứ không khó, cái khó chính là người ta có dám buông bỏ tâm hận thù, oán hận hay không? Hận thù bản thân là một con quỷ dữ. Nếu bạn cứ mãi ôm giữ nó trong tâm, chẳng phải là càng tiếp thêm năng lượng và sự sống cho nó. Đến một ngày kia, nó sẽ quay trở lại nuốt chửng bạn. Chuyện này nguy hiểm là thế.

Học được quên đi, thiện đãi với hết thảy các sinh mệnh, tha thứ cho người khác, buông bỏ tâm oán hận là căn nguyên để thiện giải lòng người. Người không oán, không hận là cảnh giới của người quân tử, cảnh giới của sự bao dung, từ bi, của tinh thần vị tha, cao thượng.

Nguồn Vạn Điều Hay